สิ่งแวดล้อมการเรียนรู้
(Learning Environment)
Jon Wiles (2009: 56 57) สรุปว่า สิ่งแวดล้อมการเรียนรู้ (Learning
Environment) หมายถึง สภาวะแวดล้อมที่อยู่รอบ ๆ ตัวผู้เรียน ทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม
ในด้านรูปธรรมเป็นสภาพแวดล้อมทางยายภาพได้แก่สภาพแวดล้อมในห้องเรียน เช่นขนาด การวางผัง
แสง ที่นั่ง ส่วนสภาพแวดล้อมภายนอกห้องเรียน เช่นห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์หรือทางภาษา
โดยสามารถใช้อาคารในการจัดพื้นที่และสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้โดยเฉพาะ
จัดสื่อที่หลากหลาย สำหรับนักเรียนแต่ละคนและเป็นสื่อบูรณาการสะดวกเหมาะสมกับหลักสูตร
เป็นศูนย์การเรียนรู้สื่อประสมเป็นต้นสภาพแวดล้อมที่เป็นนามธรรม ได้แก่
การจัดการเรียนการสอน สภาพแวดล้อมทางจิตใจหรือบรรยากาศทางจิตใจ ส่งผลต่อผู้เรียนทั้งทางบวกและทางลบ
ตลอดจนมีผลกระทบต่อประสิทธิภาพและประสิทธิผลการเรียนรู้ของผู้เรียนได้โดยสรุปสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้
(Learning Environment) เกี่ยวข้องโดยตรงกับ การจัดการเรียนรู้และการจัดการชั้นเรียนเพื่อให้ผู้เรียนบรรลุผลการเรียนรู้คือมีความรู้สมรรถนะและคุณลักษณะที่พึงประสงค์
Bod Pearlman (http: / / go.
solution-tree. com 21stcenturyskills อ้างถึงใน
นฤมล ปภัสสรานนท์ 2558: 67-68)
ได้นำเสนอบทความเกี่ยวกับการออกแบบสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้เพื่อสนับสนุนทักษะในศตวรรษที่
21 โดยตั้งคำถามว่า
"ความรู้และทักษะอะไรบ้างที่จำเป็นสำหรับนักเรียนในศตวรรษที่ 21"
และควรตอบคำถามตามประเด็นคำถามต่อไปนี้
-อะไรคือหลักสูตรการเรียนการสอนและกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ในศตวรรษที่
21
-สิ่งที่ใช้ประเมินผลการเรียนรู้ทั้งระดับโรงเรียนและระดับชาติเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียน
การมีส่วนร่วมของนักเรียนและการบริหารตนเอง
-เทคโนโลยีจะสามารถสนับสนุนการเรียนการสอนหลักสูตรและการประเมินผลของศตวรรษที่
21 เพื่อสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ร่วมกันได้อย่างไร
-อะไรคือสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ทางกายภาพ
(ห้องเรียนโรงเรียนและโลกแห่งความจริง) ส่งเสริมให้นักเรียนเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
จากการศึกษาสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้ในศตวรรษที่
21 (21st Century Learning Environments) จาก ww. 21stcenturyskills. org route21 ได้นำเสนอสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ไว้ว่า คือระบบสนับสนุนที่จัดสรร
เพื่อให้มนุษย์เกิดการเรียนรู้ที่ดีที่สุด เป็นระบบที่รองรับความต้องการ เพื่อการเรียนรู้ที่เป็นเอกลักษณ์ของผู้เรียนทุกคนและสนับสนุนความสัมพันธ์กับมนุษย์ในทางที่เป็นประโยชน์เพื่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพสภาพแวดล้อมการเรียนรู้
เป็นการรวมเอาโครงสร้างเครื่องมือและชุมชนที่สร้างแรงบันดาลใจให้นักเรียนและนักการศึกษา
เพื่อที่จะบรรลุความรู้และทักษะในศตวรรษที่ 21 นี้ตามความต้องการของทุกคนสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ในศตวรรษที่
21 จะเป็นระบบที่สอดคล้องกันได้อย่างลงตัวคือ
-สร้างข้อปฏิบัติเพื่อการเรียนรู้ ให้การสนับสนุนจากผู้คนโดยรอบและสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่จะให้การสนับสนุนการเรียนการสอนและการเรียนรู้
เพื่อให้ได้ผลเชิงทักษะในศตวรรษที่ 21
-สนับสนุน ชุมชน การเรียนรู้ระดับ มืออาชีพที่ช่วยให้
นักการศึกษา ทำงานร่วมกันแบ่งปันวิธีปฏิบัติที่ดีที่สุดและบูรณาการทักษะในศตวรรษที่
21 ไปสู่การปฏิบัติในห้องเรียน
-ช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้ใน บริบท ของศตวรรษที่
21 เช่นผ่านโครงการหรืองานอื่น ๆ ที่นำไปใช้
-ช่วยให้เข้าถึง เครื่องมือการเรียนรู้ที่มีคุณภาพเทคโนโลยีและทรัพยากร
-จัดสรร ให้การออกแบบ เชิงสถาปัตยกรรม
และการตกแต่งภายในศตวรรษที่21 สำหรับการเรียนรู้แบบกลุ่ม, ทีมงานและของแต่ละบุคคล
-รองรับ ชุมชนที่มีการขยายตัว และการมีส่วนร่วมระหว่างประเทศในการเรียนรู้ทั้งการเรียนแบบเผชิญหน้า
face to face และออนไลน์
กลวิธีการสอนที่มีประสิทธิภาพ (Classroom Instruction That works)
Marzano (2012)
ได้เสนอกลวิธีการสอนที่มีประสิทธิภาพประกอบด้วย 3 ส่วนคือ
1. การสร้างสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้ (Creating the Environment for Leaming)
2.
การช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาความรู้ความเข้าใจ (Heping
students Develop Understanding)
3. การช่วยให้ผู้เรียนให้ขยายและนำความรู้ไปใช้
(Helping students Extend and Apply Kinowledge) กลวิธีที่ 1
เป็นพื้นฐานสำคัญเมื่อผู้สอนสร้างสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้ จะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีความหมาย
โดยการให้ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เรียน
แลกเปลี่ยนเรียนรู้ พัฒนาทักษะการเรียนรู้ร่วมกับผู้อื่น ตลอดจนการติดตามและพัฒนาความรู้ของตนเอง
กลวิธีที่ 2
เป็นการช่วยผู้เรียนในการพัฒนาความรู้ความเข้าใจ จัดการกับความรู้ จัดลำดับและเชื่อมโยงความรู้เท่ากับความรู้ใหม่
ตรวจสอบความรู้และสร้างมโนทัศน์ (Concepl)
ที่ถูกต้อง ซึ่งกระบวนการบูรณาการและเรียนรู้กระบวนการในแต่ละประเภทของความรู้จะเกี่ยวข้องกับ
1) การสร้างขั้นตอนที่จำเป็นในแต่ละกระบวนการหรือทักษะ
2) พัฒนามในทัศน์และความเข้าใจในกระบวนการและการปฏิบัติอย่างหลากหลาย
3) ปฏิบัติตามทักษะที่พัฒนาขึ้นอย่างเป็นประจำ
กลวิธีที่
3 คือ ช่วยผู้เรียนขยายและประยุกต์ใช้ความรู้ เป็นการช่วยให้ผู้เรียนได้ความรู้มากกว่าคำตอบที่ถูกต้อง
(right answer) โดยให้ผู้เรียนได้เกิดการเรียนรู้
ขยายขอบข่ายความรู้ โดยประยุกต์ใช้ความรู้ในชีวิตจริงเป็นบริบทแห่งความเป็นจริง (Real-world Contexts) มีความเป็นเหตุเป็นผล จึงเป็นการเรียนรู้อย่างมีความหมาย
